کمی از انگیزه بیماران از سفر به کشورهای دیگر برای درمان بگوئیم

 با نگاهی بر تاریخچه‌ی صنعت گردشگری سلامت، می‌بینیم که این صنعت در گذشته به سفر بیماران از کشورهای کمتر توسعه‌یافته به کشورهای پیشرفته برای دریافت درمان‌هایی که در سرزمین مبدأ وجود نداشت، اطلاق می‌شد. اما امروزه شاهد تغییرات کمی و کیفی چشم‌گیری در این نوع سفر هستیم. حالا مردم برای دسترسی به خدمات پزشکی و درمانی، از کشورهای غنی‌تر و ثروتمندتر به کشورهای کمتر توسعه‌یافته سفر می‌کنند.

این تغییر الگو بیشتر به دلیل هزینه‌های پایین درمان، در دسترس بودن پروازهای کم‌هزینه، دوره‌ی کوتاه انتظار برای دریافت خدمات پزشکی، افزایش بازاریابی و در نتیجه دسترسی به اطلاعات آنلاین روی داده است. از این روی حالا شاهد این هستیم که گردشگران سلامت زیادی از کشورهای پیشرفته غربی مانند ایالات متحده، کانادا و اروپای غربی به‌دنبال انجام امور درمانی در آسیا و آمریکای لاتین هستند.

به‌طور کلی، زمان کوتاه و سریع معالجه، کیفیت درمان، تکنولوژی پیشرفته درمانی، پزشک مجرب، قیمت مناسب، رفت و آمد آسان و بدون دغدغه و گاهی جاذبه‌های گردشگری کشور مقصد انگیزه‌های اصلی سفرهای پزشکی بیماران مختلف هستند.

گردشگری سلامت تنها گردشگری پزشکی نیست، انواع دیگری هم دارد

گردشگری سلامت را می‌توان از جهات مختلف طبقه‌بندی کرد. در اولین طبقه‌بندی، این نوع سفر در سه نوع برون‌مرزی، ورودی و داخلی دسته‌بندی می‌شود.

نوع اول (برون‌مرزی) زمانی اتفاق می‌افتد که بیماران برای دریافت معالجه پزشکی از کشور خود به یک کشور خارجی سفر می‌کنند. نوع دوم (ورودی) شامل مهاجرانی‌ است که از یک کشور خارجی به کشور میهن می‌روند. نوع سوم (داخلی) به بیمارانی که به قسمت دیگری از کشور خود سفر می‌کنند اطلاق می‌شود. در این شیوه هیچ سفر بین‌المللی اتفاق نمی‌افتد.

توریسم سلامت هم‌چنین براساس این‌که فرد به‌دنبال چه نوع خدمتی‌ است نیز در زیرشاخه‌های زیر می‌گنجد:

گردشگری پزشکی  (Medical Tourism)

گردشگری پزشکی رایج‌ترین و حساس‌ترین زیرشاخه گردشگری سلامت است، زیرا به طور مستقیم با جان و سلامت گردشگر ارتباط دارد. این نوع از سفر برای درمان بیماری، انجام عمل جراحی و یا چک‌آپ سلامت گردشگر در کلینیک‌ها و بیمارستان‌های کشور مقصد انجام می‌گیرد.

وجود پزشکان متبحر و با تجربه، سابقه علم پزشکی، وجود زیرساخت‌های درمانی و نظارتی، وجود بیمارستان‌ها و کلینیک‌های استاندارد، تجهیزات پزشکی کامل و به روز، همچنین وجود قوانین و نظارت‌های پزشکی جزو زیرساخت‌های مهم درمانی یک کشور به شمار می‌روند و در جذب این دسته از گردشگران سلامت بسیار موثرند.

گردشگری پزشکی رایج‌ترین و حساس‌ترین زیرشاخه گردشگری سلامت

گردشگری طبیعت درمانی (Curative Tourism)

سفر به کشورهای دارای منابع درمانی طبیعی مانند چشمه‌های آب گرم، دریاچه نمک، لجن طبی، محیط زیست پاک و آفتاب درخشان، در شاخه‌ی گردشگری طبیعت درمانی می‌گنجد.

در این نوع سفر، بیماران پوستی، تنفسی، روماتولوژی و عضلانی برای ماساژ طبی، حمام گیاهی و همچنین گذراندن دوران نقاهت بعد از درمان و عمل‌های جراحی به این مناطق سفر می‌کنند.

دریافت ماساژ طبی یکی از مصادیق گردشگری طبیعت درمان

گردشگری تندرستی (Wellness Tourism)

در گردشگری تندرستی، گردشگر برای رهایی از تنش‌های زندگی روزمره و به دنبال کسب آرامش راهی سفر می‌شود. معمولاً این دسته از گردشگران بیماری جسمی مشخصی ندارند و بیشتر در پی بهره‌مندی از طبیعت شفابخش و دوری از شلوغی‌ و آلودگی‌های زندگی شهری هستند.

گردشگران تندرستی برای دریافت خدمات متنوعی از جمله آمادگی جسمانی و ورزش، درمان‌های زیبایی، رژیم غذایی سالم و مدیریت وزن، آرامش و کاهش استرس، مراقبه، یوگا و آموزش‌های مرتبط با سلامت سفر می‌کنند.

گردشگران تندرستی در پی رهایی از شلوغی و آلودگی شهر سفر می‌کنند.

گردشگران بیشتر برای دریافت کدام درمان‌ها سفر می‌کنند؟

رایج‌ترین انواع درمان‌هایی که بیماران برای دریافت آن‌ها سفر می‌کنند، جراحی‌های پلاستیک و زیبایی، خدمات دندان‌پزشکی، پیوند عضو، جراحی قلب و جراحی ارتوپدی است.

با این حال، گستره وسیعی از خدمات را می‌توان از طریق توریسم سلامت کسب کرد که شامل درمان‌های اساسی متفاوت تا انواع مختلف درمان‌های سنتی و جایگزین می‌شود. برای مثال، توریسم باروری یا بیرون‌سپاری تولید مثلی نیز رفته رفته از محبوبیت چشم‌گیری برخوردار شده که به معنی سفر به خارج از کشور برای استفاده از تسهیلات بارداری جایگزین، لقاح مصنوعی و دیگر شیوه‌های تولیدمثل و باروری به کمک تکنولوژی است.

جایگاه ایران در گردشگری سلامت

ایران و به طور خاص تهران در زمینه جراحی‌های زیبایی در جهان به ویژه عمل بینی به پایتخت و مقصدی جذاب تبدیل شده‌است. در سال 2017، درآمد صنعت گردشگری سلامت ایران حدود 7/1 میلیارد دلار برآورد شده‌بود که پیش‌بینی می‌شود تا سال 2020 به 4 میلیارد دلار برسد.

دسته عمده‌ای از گردشگرانی که ایران را به عنوان مقصد انتخاب می‌کنند، از کشورهای همسایه مانند عراق، آذربایجان، پاکستان، عمان، کویت و افغانستان و به دنبال جراحی‌های زیبایی، جراحی چشم، درمان ناباروری، جراحی قلب باز، جراحی ستون فقرات و پیوند عضو هستند.

دسته‌ی دیگر از کشورهای پیشرفته‌ترند و بیشتر برای جراحی‌های زیبایی به‌خصوص عمل بینی، جراحی کاهش وزن، جراحی پلاستیک، کاشت مو و جراحی ایمپلنت سینه به ایران می‌آیند. البته این‌ها تنها مثال‌های اندکی هستند.