فعالیت مرکز حمایت از تحقیقات کاربردی قزوین در حوزه «فیزیک کاربردی»

 مدیر مرکز هدایت و حمایت از تحقیقات فیزیک کاربردی استان قزوین گفت: ۳۲ مرکز هدایت و حمایت تحقیقات کاربردی در کشور وجود دارد،چون در استان قزوین پروژه‌هایی مانند پروژه چشمه نور و مرکز پرتو فرآیند تعریف شده است، مرکز هدایت و حمایت از تحقیقات استان قزوین در عرصه «فیزیک کاربردی» فعالیت داشته و قطب این بخش در کشور است.

محمد افشار در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: ۳۲ مرکز هدایت و حمایت تحقیقات کاربردی در کشور وجود دارد، این مراکز وظیفه دارند تا در یک عرصه مشخص و به‌صورت تخصصی فعالیت کنند؛ چون در استان قزوین پروژه‌هایی مانند پروژه چشمه نور و مرکز پرتو فرآیند تعریف شده است، مرکز هدایت و حمایت از تحقیقات استان قزوین در عرصه فیزیک کاربردی فعالیت داشته و قطب این بخش در کشور است.

وی تصریح کرد: هدف این مراکز تبدیل شدن به بانک اطلاعاتی از توانمندی‌ها و نیازمندی‌های استان است برای مثال مقرر شده قزوین بانک اطلاعاتی از تمام شرکت‌ها و نخبگان داخل و خارج از استان در عرصه فیزیک کاربردی و نیازمندی‌های اولویت‌دار باشد؛ در حقیقت مراکز هدایت، نخبگان و شرکت‌ها را به نیازمندی‌ها وصل می‌کنند.

مدیر مرکز هدایت و حمایت از تحقیقات فیزیک کاربردی استان قزوین خاطرنشان کرد: در ارزیابی «مراکز هدایت و حمایت از تحقیقات کاربردی» تمامی تحقیقات، تعداد طرح‌های به ثمر رسیده، تعداد طرح‌های تجاری‌سازی شده و اتصال توانمندی‌ها به نیازمندی‌ها مورد توجه قرار گرفته است.

وی عنوان کرد: طی یک سال گذشته مراکز بخشی از ظرفیت خود را در حوزه کرونا به تولید ونتیلاتور، تب‌سنج و محلول ضدعفونی‌کننده و ماسک اختصاص دادند که این فعالیت بخشی از فوق‌العاده مراکز به شمار می‌رود.

افشار با بیان اینکه ممکن است این مراکز بخشی از ظرفیت خود را به حل مشکلات صنعت اختصاص دهند، اظهار کرد: در مرکز هدایت و حمایت از تحقیقات کاربردی استان قزوین با همکاری سازمان بسیج مهندسی ۶۳۱ واحد صنعتی را به‌صورت میدانی عارضه‌‎یابی کردیم و بیش از ۵۱۰ اقدام انجام دادیم که علاوه بر اشتغال‌زایی موجب تثبیت اشتغال نیز شده است.

وی گفت: ۵۰۰ نیاز کاربردی در استان قزوین احصا شده است، برای مثال شرکت پویاساز فلزی در کاسپین ۲ طی تماس با مرکز هدایت و حمایت از تحقیقات کابردی استان قزوین برای تولید محصولی جدید درخواست حضور نخبگان را در واحد صنعتی دارد؛ با وجود تعدد دانشگاه و مراکز رشد و پارک علم و فناوری این شرکت با مرکز هدایت و حمایت از تحقیقات کاربردی تماس می‌گیرد.

مدیر مرکز هدایت و حمایت از تحقیقات فیزیک کاربردی استان قزوین تشریح کرد: گاهی واحدهای تولیدی توان تولید محصولی را دارند ولی از لحاظ علمی قادر به ارائه محصول نوین نیستند و درخواست همکاری مشترک می‌دهند و بدین گونه پیوند صنعت و دانشگاه اتفاق می‌افتد. یا برای مثال به درخواست صداو سیما برای جلوگیری از سرقت از ایستگاه‌های رادیویی، دوربین‌های پردازش تصویر در ایستگاه‌ها نصب خواهد شد تا در ابتدا جنبنده و سپس انسان را تشخیص داده و در صورت لزوم اخطار دهد، بر همین اساس دیگر نیازی به حضور ۲۴ ساعته رصدگران نیست.

وی یادآور شد: مرکز هدایت و حمایت از تحقیقات کاربردی قزوین در تیر ۱۳۹۸ تأسیس شده است و بیش از ۵۰۰ نخبه جذب آن شده‌اند که ۵۳ نفر عضو هیئت علمی و ۸۵ دکترا، ۱۳۸ کارشناسی ارشد و بقیه نیز دارای مدارک کارشناسی و کمتر از آن هستند.

افشار با بیان اینکه نخبگان به‌صورت شبکه‌ای جذب و در کارگروه‌های مختلف دسته‌بندی می‌شوند، افزود: کارگروه زیست‌فناوری مرکز هدایت و حمایت از ۱۵ دکترا و عضو هیئت علمی تشکیل شده‌ و به عنوان مرجع سلامت استان به تایید دانشگاه علوم پزشکی و پارک علم و فناوری استان رسیده است.

وی اعلام کرد: در مرکز فیزیک کاربردی حدود ۵۵ نفر در رشته‌های مرتبط با فیزیک هسته‌ای و مهندسی هسته‌ای مشغول به فعالیت هستند، شیمی و برق والکترونیک که مرتبط با این حوزه‌ها هستند نیز فعالیت دارند، مهندسان هسته‌ای بیشتر روی تجهیزات مهندسی هسته‌ای کار می‌کنند. برای مثال تجهیزاتی می‌سازند تا بتوانند الکترونی را شتاب دهند که به هدفی برخورد کرده و پرتوی تولید شود تا از آن در رادیوتراپی برای درمان بیماران سرطانی استفاده کنند.

مدیر مرکز هدایت و حمایت از تحقیقات فیزیک کاربردی استان قزوین متذکر شد: مباحث تئوری مانند چگونگی حرکت الکترون و اینکه با چه زاویه‌ای برخورد کند مربوط به فیزیک هسته‌ای است و آنچه که دامنه کاربردی‌تر دارد و به‌روزتر می‌توان انجام داد مباحث مهندسی است.

وی توضیح داد: ۲ طرح بزرگ یکی «چشمه نور یا همان مرکز پرتوفرآیند» و « شتاب‌دهنده لیزر پلاسما» در استان قزوین وجود دارد. این دو طرح ملی و در ابعاد خاورمیانه هستند اگر مسئولین حمایت می‌کردند در سال ۲۰۲۰ اولین شتابگر ملی در قزوین راه‌اندازی و قزوین توریسم علمی خاورمیانه می‌شد. این طرح بسیار وسیع و زیرساختی است به‌گونه‌ای که می‌تواند حتی یک کشور عقب‌مانده را به یک کشور توسعه‌یافته تبدیل کند؛ با راه‌اندازی این پروژه مشکلات زیرساختی و فنی کشور نیز حل می‌شود.

افشار اظهار کرد: «چشمه نور» ابزاری برای شناخت مواد است، هر چقدر بتوانیم ماده را بهتر بشناسیم به محصولات جدیدی دست خواهیم یافت. در دنیا کشورهای مختلفی برای شناخت مواد پروژه‌های چشمه نور را راه‌اندازی کرده‌اند؛ هزینه راه‌اندازی این پروژه در قزوین ۳۰۰ میلیون دلار برآورد شده است.

وی بیان کرد: به علت تاخیر در اجرای پروژه چشمه نور نخبگان تربیت شده به کشورهایی نظیر آلمان، اسپانیا و آمریکا مهاجرت کرده‌اند و در آنجا مشغول به فعالیت هستند، نیروهای جوان و نخبه در ایران رشد می‌کنند ولی به‌علت نبود مرکز چشمه نور مجبور به مهاجرت می‌شوند.

مدیر مرکز هدایت و حمایت از تحقیقات فیزیک کاربردی استان قزوین با تأکید بر اینکه یک مدیر باید دارای بینش باشد، گفت: مرکز پرتوفرآیند را از یزد به قزوین منتقل کردند تا قزوین به مرکز شتابنده‌های ایران تبدیل شود ولی از آن زمان تا به امروز هیچ اتفاق مثبتی رقم نخورده است.

به گزارش ایسنا، جشنواره جهادگران علم و فناوری هر چهار سال یکبار در سطح ملی و در چهار محور «مراکز هدایت و حمایت برتر»، «خانه نخبگان برتر»، «پایگاه‌های علمی برتر» و «مراکز رشد برتر» برگزار می‌شود. مرکز هدایت و حمایت از تحقیقات فیزیک کاربردی استان قزوین به‌عنوان مرکز هدایت و حمایت از تحقیقات برگزیده پنجمین جشنواره ملی جهادگران علم و فناوری انتخاب شد.